Borsa ve finans konularında her gün izlediğimiz haber kanallarında çok sık kullanılan bir terim olduğu için hakkında bir şeyler yazarak kâr realizasyonu nedir ve ne anlama gelmektedir biraz kendimce bigi vermek istedim. Aslında adından da anladığımız gibi kârı realize etmek demek, kazancı gerçeğe dönüştürmek anlamına geliyor. Benden önce obenozer nick'li yazar daha güzel tanımladığı için forumlarda kâr cebe yakışır teriminin gerçek anlamına şuradan bakabilirsiniz: Borsa Forumu Klişeleri Sözlüğü
Hisse senetleri piyasalarının hem avantajlı hem de dezavantajlı olduğu konu, fiyat değişimlerinin alım/satım işlemleri yapılmadığı sürece bir kâr ya da zarara yol açmamasıdır. Örneğin x firmasının hisselerini 100 TL iken satın aldın ve ertesi gün hisse fiyatları 90 TL'ye geriledi. Zararda mıyım? 90 TL'ye elimdeki hisseleri başkasına satmadığım sürece gerçekte hiçbir zararım yok. Hisse fiyatları tektar 100 TL'ye çıkarsa elimdeki kağıtların piyasa fiyatları benim satın aldığım fiyatlarla aynı olabilir ve o zaman bu hisseleri satarsan enflasyonu dikkate almadığımız bir durumda el elde baş başta çıkabilirim ve senetlerin fiyat düşüşleri beni etkilememiş olur. Bu durum sadece hisse senetleri için değil, kaldıraçsız spot döviz alım satım işlemleri için de geçerlidir. Bankaya gittim dolar ya da euro gibi bir döviz aldım, ne zaman fiyatı yükselirse o zaman satmayı tercih edebilirim ve fiyatının ben satıncaya kadar düşmesi ve çıkması sadece zamansal olarak bir kayıp olmuş olur.
Aynı durum, satın aldığım bir hisse senedinin fiyatının çok yükselmesi durumunda da olabilir. 100 TL'ye aldığım bir hisse bir anda çok güzel haberler geldiği için hızlı bir ralli yapabilir ve fiyatı kısa bir süre içerisinde 120 TL olabilir. Kârda mıyım? Hisselerimi bu fiyattan satarsam evet kardayım, ama iki hafta sonra haberlerin balon olduğu anlaşılırsa ve fiyat tekrar 100 TL'ye inerse artık hiçbir kârım yok demektir. İşte satın alınan bir şeyin değer kazanmasından sonra satılması ve kazancın realize edilmesi işlemine kâr realizasyonu adı verilmektedir. Ya da halk arasında kâr cebe yakışır da denir bu duruma ama televizyonda bu şekilde ifade edilmediği için siz hep kâr realizasyonu olarak duyarsınız.
Borsaların düştüğü zamanlarda da bu ara özellikle birkaç haber kanalında hep borsanın düşüş sebebinin kâr realizasyonu olduğu vurgulanıyor. Kârı realize etmek için elindeki hisseleri satan kişiler haliyle fiyatların da düşmesine yol açmış oluyorlar ve aslında değer kayb değil, insanlar kazançlarını ceplerine aktarıyorlar diyor bu haber kanalları. Borsada maalesef herkes aynı anda kazanamaz, düşen bir borsa ise sadece kâr realiazyonu ile açıklanamaz. Umarım onlar haklı çıkar da realizasyon işlemi tamamlandıktan sonra yükseliş devam eder. Çünkü olur da düşüşe geçersek birikimlerini düşük fiyattan bozdurmak durumunda kalan küçük yatırımcılar yok paraya yatırımlarını bozdurarak zarar realizasyonu yapmış olurlar.