Ponzi şeması (ponzi scheme) denilince artık neredeyse herkesin aklına saadet zincirleri ve dolandırıcılık sistemleri geliyor. Oysa ponzi, aslında bir dolandırıcılık yöntemi değil. Ama dolandırıcıların insanları zengin etme fikrine ikna edebilmesi için çok inandırıcı bir sistem olduğu için hep bu şekilde duyuluyor.
Ponzi şemasını bir piramit gibi düşünebilirsiniz, besin zinciri gibi piramitin ne kadar üst kısmında yer alırsanız sizi besleyecek o kadar çok alt katmanınız olur, ancak piramitlerin bir noktada yükselmesi durunca sistemin çöküşü de kaçınılmaz olur. Alt katlarda kalanlar beslenemediklerinde üsttekileri de beslemekten vazgeçerler ve sistemden çıktıklarında piramit çöker.
Ponzi sistemlerinde ilk yatırımcılar yüksek gelir sağlama imkanı bulurlar ve kendi altlarındaki her bir alt yatırımcı da kendi üstlerindeki yatırımcıları finanse ederler. Bu durumda ponzi sistemleri için ilk yatırımcılardan birisi olmak karlıdır diyebiliriz. Ancak her sistem gibi ponzi sistemi de bir noktada son kuşak yatırımcılarına yeterince gelir sunamamaya başlayacağı için yeni üye bulmakta zorlanmaya başlar ve zamanla sona erer. Bugün birçok ülkede ponzi şeması baz alınarak kurulan sistemler yasa dışı olarak değerlendirilmekte ve izin verilmemektedir.
Editör editi: sitedeki bazı diğer benzer başlıklar için;
bkz: Dunbar sayısı nedir ve kaçtır?
bkz: intj nedir ve kişilik özellikleri nelerdir?
bkz: Paradigma nedir?
bkz: Oligark nedir?
bkz: Pinoteks Nedir?
bkz: izopropil alkol nedir ve nerelerde kullanılır?