Network konusunda uzun zamandır faydalı yazılar paylaşmayı planlıyordum, bu gece uzun süreceğini umduğum bir yazı dizisine başlamış bulunuyorum. Başlıktan da görebileceğiniz gibi network kelimesi karşısına Türkçe ağ kelimesi yerine bilgisayar ağı demeyi tercih ettim çünkü network kelimesi artık o kadar hayatımızın içine girdi ki olduk olmadık yerlerde kulanılıyor. Önce sosyal medya ile birlikte hayatımıza social network (sosyal ağ) tabiri girdi, beraberinde de networking denilen iş amaçlı sosyalleşme çabaları bu terimlere eklendi. Ama benim bilgi vermek istediğim konu bilgisayar ağları, bu yüzden bundan sonra network dediğimde sadece bilgisayar (aslında artık tüm cihazlar diyebiliriz) ağlarını anlamanızı rica ediyorum.
Network'ün ne olduğunu anlayabilmek için önce önümüzdeki en somut network ürününe bakabiliriz: internet. İnternet de aslında devasa bir network'tür ve bildiğimiz internetin olmadığı zamanlarda da bilgisayarlar arası bağlantılar kurulabiliyordu. O zaman network'e neden ihtiyacımız olduğu sorusunu yanıtlamaya çalışalım. Network ne işe yarar? Elbette bir şeyler paylaşmaya. Peki "bir şeyler"den kastımız nedir? Karşımızda oturan birisinin bilgisayarı ile kendi bilgisayarımızı bağlamaya ihtiyaç duymamıza yol açan her türlü data transferidir aslında. Birisine bir Word dosyası göndermek, birden fazla bilgisayarın aynı yazıcıdan baskı alabilmesini sağlamak, multiplayer oyun oynamak ya da kamera açmak bu bilgi transferlerine verilebilecek en basit örneklerdir ve network'e de örnek olarak verilebilirler.
Problem: Peki network'ün hiç olmadığı bir dünya hayal edelim. Yüzlerce kişiden oluşan bir ofis düşünün ve tümünün de hazırladıkları evrakları yazıcıdan çıktı alması gerekiyor. Network henüz icat edilmediği için elimizde iki çözüm var:
1. çözüm: Her bir bilgisayar için bir yazıcı satın almak
2. çözüm: disket, cd, flash bellek ya da dvd gibi bir veri saklama aracına herkes sırayla yazdırmak istediği dokümanları sırayla kopyalayarak yapıştırır, birisi de geceleri bu evrakların tümünü teker teker çıktı alır.
Bu işlemin bir işletme için parasal ve zamansal maliyetini düşünebiliyor musunuz? İşte network'ün en basit işlevi budur, kaynakları paylaşmak. Bu kaynak ister veri olur, isterse de bir cihaz. Yüzlerce yazıcı almak yerine tek bir yazıcı herkes tarafından erişilebilir olduğunda bütün bu problemler ortadan kalkmış oluyor.
Network nedir ve ne işe yarar konusunu anlamlandırdığımıza göre şimdi temel tanımlamaları yapmaya başlayabiliriz. Ortak bir network'e bağlı tüm cihazlara node (düğüm) adı verilir. Bizim ofis örneğimizde her bir bilgisayar bir node olarak tanımlanabilir. Bir cihazdan başka bir cihaza ya da daha fazla cihaza data aktarmak için de hub, switch, router gibi donanımlar kullanılarak kablo bağlantıları (fiberoptik kablo, cat6 kablo gibi) ya da kablosuz bağlantılar (wi-fi gibi) kullanılır. Tümüne ileride gireceğimizi umarak bu yazıyı sadece giriş yazısı özelliğini koruyabilmesi için sonlandırıyorum.
Sonraki Yazılar: İki Bilgisayarı Birbirine Nasıl Bağlayabiliriz? ve Sunucu (Server) Nedir?