Notebook'ların bataryalarının ömrü maalesef 2-3 yıl içerisinde azalarak bitiyor ve kucağımızda çalıştırmak için satın aldığımız bu bilgisayarlar sonuç olarak fişe bağımlı olarak çalışmak zorunda olan yarı masaüstü bilgisayarlara dönüşüyorlar. Evdeki eski laptop'larımı düşününce bugüne kadar satın aldığım bataryaların parasını toplasam kaç bilgisayar daha alırdım acaba diye merak ediyorum. Sonradan satın alınan bataryalar için durum daha da içler acısı çünkü orijinal değiller ve ömürleri de orijinal bataryalara göre belirgin bir biçimde daha kısa. Yani notebook'un içinden çıkan bataryanın ömrü 2-3 yılda bitiyorsa sonradan internetten uyumlu olarak sipariş ettiğim bataryalar için bu süre 1 yıl bile değil.
Bir yazar arkadaş bir süre önce benim de değinmek istediğim konuya paralel bir soru açmış (Eski Laptop Bataryasından 18650 Pilleri Sökmek) ama sonradan akıbeti ne oldu bilemiyorum, cevap yazarsa öğrenmiş olurum çünkü benim de evdeki bilgisayarların bataryaları ile ilgili benzer planlarım var. Konuyu batarya değişimi olarak açmak yerine bu sebeple batarya tamiri olarak açtım, çünkü yaptığımız işlem yeni batarya siparişi vermek değil mevcut bataryanın içindeki şarj edilebilir pilleri değiştirmek suretiyle aslında bataryayı tamir etmek.
Eski tip notebook pilleri lityum iyon piller oldukları için bu işlemi evde yapabileceğimi düşünüyorum, yazar arkadaşın da bahsettiği gibi batarya üreticileri de lityum iyon pil olarak 18650 pilleri tercih ediyorlar. Ancak hazır olarak sipariş ettiğiniz bataryaların içindeki pillerin kalitesi muallak olduğu için bu bataryaların ömürleri de kısa oluyor. Bunun yerine ben 18650 piller için de Samsung ya da Sony marka (yine aynı yazar arkadaş 18650 Şarj Edilebilir Pil Tavsiyesi yazısında belirtmiş) piller tercih etmeyi düşünüyorum, böylece belki bilgisayarın fabrika çıkışında içinden çıkan bataryadan bile daha kaliteli ve uzun ömürlü bir batarya hazırlayabilirim.
Not: Lityum-iyon pillerin kısa devre yapması durumunda olası yangın ile bir kendinize zarar verme durumu var, bu yüzden dikkatli olmanız çok önemli.
Mevcut bataryanın sökülmesi ve içinin açılması durumunda içinden güç kartına bağlı bir sıra 18650 pil çıktığını göreceksiniz. Bu piller kalem pile benzer ancak biraz daha büyük boyutludur. Lityum-iyon pil dediğimiz piller de zaten aslında bu piller ve pil ailesi olarak 18650 olarak isimlendiriliyorlar. Okuduğum kaynaklara göre bataryaların içerisinden genellikle 4 ya da 6 adet 18650 lityum-iyon pil çıkıyor. Satın alacağınız piller de şarj edilebilir lityum-iyon piller olacağı için sonuç olarak bataryayı tamir etmiş oluyoruz. Bu pillerin tanesi ortalama 40 TL olduğuna göre içerisinde 4 adet 18650 pil olan bir bataryanın sıfırı gibi tamir edilmesinin de maliyeti dolayısıyla yaklaşık 160 TL olmuş oluyor. 160 TL'ye böyle bir batarya satın almanız zaten mümkün değil, o fiyatlara satılan bataryaların da içindeki lityum-iyon piller sizin satın alacağınız piller kadar kaliteli değil. Batarya üreticilerini de suçlamak gibi olmasın elbette, bu tamir işlemini kendimiz yaptığımızda batarya kutusuna ve güç kartına para vermemiş oluyoruz, işçilik de bize ait olunca işin maliyeti yarı yarıya düşmüş oluyor.
Not 2: Eski bataryanızın içindeki pillerin tümü bozulmuş olmayabilir, pillerden birisi bile bozulsa tümü gücünü yitirebilir. Bu yüzden batarya tamiratı işlemi sandığınızdan da hesaplı bir şekilde tamamlanabilir. Örneğin 4 pilinizden sadece birisi ömrünü tamamladıysa sadece bu pili değiştirerek ortalama 40 TL'ye bataryanızı sıfır gibi yenileyebilirsiniz. Pillerinizin ömrünü ölçmek için ise yaklaşık 30-40 TL'den başlayan fiyatlara satılan multimetre isimli cihazlardan bir tane edinmeniz gerekiyor: bkz: Multimetre nedir ve ne işe yarar?
Not: Batarya tamiratı yapabileceğim konusunda beni motive etmiş yazı için bkz: UPS (Kesintisiz Güç Kaynağı) Akü Değişimi Nasıl Yapılır?
Son Edit: Batarya tamiri hiç de tahmin ettiğim gibi gitmedi, bunun nedeni ise bataryaların üzerlerine bağlanan devrelerde EPROM devrelerinin bulunması. Bu devreler, bağlanan bataryalar için bir nevi hafıza görevi görüyorlar ve sizin bataryayı kendinizin değiştirebilmenizin de önüne geçmiş oluyorlar. İnternetten parasını vererek tümden yeni batarya almaya karar verdim :( Ayrıca içinden çıkan 18650 pillerin kısa devre yapması konusunda çok dikkatli olunması gerektiğinin bir kez daha altını çiziyorum. Eğer elektrik ve devrelerle ilgiliyseniz yine deneyim ama benim için attığım taşın ürküttüğüm kurbağaya değmeyeceğine karar verdim. Sonuç olarak 150 TL'ye ne kadar kaliteli olduğunu bilmediğim bir muadil yan sanayi batarya siparişi vererek kendimce konuyu kapattım.