Bilgisayar Neden "Disk Boot Failure" Hatası Verir?
Bilgisayarınızı açmaya çalıştığınızda siyah bir ekranla karşılaşıyor ve üzerinde “Disk Boot Failure – Insert System Disk and Press Enter” şeklinde bir hata mesajı mı görüyorsunuz? Bu, sistemin önyükleme yani boot işlemini gerçekleştirecek bir disk bulamadığını ifade eden kritik bir uyarıdır. Yani bilgisayar, işletim sistemini başlatmak için gerekli dosyalara ulaşamıyordur.
Bu hata genellikle BIOS’un belirli bir diskten işletim sistemini bulmak istemesi ama ilgili diskin ya fiziksel olarak bozulmuş olması ya da diskin içeriğinin silinmiş olması gibi nedenlerden dolayı erişememesiyle ilgilidir. Ancak tek neden bu değil. Bazen sadece bir kablo gevşemesi, bazen de BIOS sıralamasındaki değişiklik bu hataya sebep olabilir.
Bu yazıda adım adım “Disk Boot Failure” hatasının ne anlama geldiğini, hangi koşullarda oluştuğunu ve bu hatayı kendi başınıza çözmek için neler yapabileceğinizi anlatacağım.
Disk Boot Failure Ne Demek? Teknik Olarak Açıklayalım
"Boot", bilgisayarın açılışta bir işletim sistemine ulaşmak için sabit diski (HDD/SSD) taradığı aşamadır. Eğer bu aşamada sistem, işletim sistemini barındıran bir disk ya da uygun boot sector bulamazsa, “Disk Boot Failure” hatası verir.
Temel olarak şu üç durumdan biri gerçekleşiyordur:
- Disk hiç tanımlanamıyordur (donanımsal bir sorun olabilir).
- Disk tanımlanıyor ama içinde işletim sistemi yoktur (format atılmış, silinmiş ya da virüs tarafından zarar görmüş olabilir).
- Disk tanımlanıyor, işletim sistemi var ama boot sırası hatalıdır (örneğin USB bellek önce geliyor ve içinde boot edilebilir sistem yok).
Hangi durumda olduğunuzu belirleyip çözüm yoluna geçmeden önce, bilgisayarınıza ne olduğuna dair birkaç gözlem yaparak işe başlamamız gerekiyor.
Disk Boot Failure Hatasının En Yaygın Nedenleri
- Yanlış BIOS boot sıralaması: Bilgisayar USB veya ağ gibi başka bir kaynaktan boot etmeye çalışıyordur.
- Sabit disk bağlantısının kopmuş olması: SATA kablosu yerinden çıkmış veya temas etmiyor olabilir.
- Diskin fiziksel olarak arızalanmış olması: HDD ya da SSD arızalanmış olabilir, BIOS görmüyordur.
- İşletim sistemi dosyalarının bozulmuş ya da silinmiş olması.
- MBR (Master Boot Record) veya GPT bölümlerinin zarar görmüş olması.
- BIOS/UEFI yapılandırma hataları: Legacy/UEFI çatışmaları gibi nedenlerle boot işlemi yapılamıyordur.
- Yeni donanım değişikliği: Yeni disk, RAM ya da anakart değişimi sonrası uyumsuzluklar yaşanabilir.
Adım Adım Disk Boot Failure Hatası Nasıl Çözülür?
Her şeyden önce sabırlı olun. Bu hatayı görmeniz her şeyin bittiği anlamına gelmez. Adım adım aşağıdaki çözümleri deneyerek sisteminizi büyük ihtimalle yeniden çalışır hale getirebilirsiniz.
1. BIOS’a Giriş Yapın ve Boot Sırasını Kontrol Edin
Bilgisayarınızı açar açmaz DEL, F2, ESC veya F10 tuşlarından biriyle BIOS ekranına girin. Bu ekran anakarta göre değişebilir ama genellikle “Boot” ya da “Boot Priority” gibi bir sekme vardır.
- Boot sıralamasında 1. sırada işletim sistemi olan disk olduğundan emin olun.
- USB bellek ya da ağ önyükleme seçenekleri varsa geçici olarak devre dışı bırakın.
2. Diskin BIOS’ta Tanınıp Tanınmadığını Kontrol Edin
BIOS ana ekranında ya da “Information” sekmesinde tüm bağlı depolama birimleri listelenir. Eğer sistem diskinizi burada görmüyorsa:
- SATA kablosu yerinden çıkmış olabilir, çıkarıp yeniden takın.
- Güç kablosunu kontrol edin.
- Farklı bir SATA portuna takarak tekrar deneyin.
3. Sistem Kurtarma Ortamı Oluşturun
Eğer disk tanınıyor ama sistem açılmıyorsa, bir Windows kurulum USB'si ya da kurtarma diski hazırlamanız gerekebilir. Bunun için:
- Başka bir bilgisayardan https://www.microsoft.com/software-download/windows10 adresine giderek Media Creation Tool aracını indirin.
- Bir USB belleği takın ve boot edilebilir şekilde Windows kurulum diski hazırlayın.
Hazırladığınız USB belleği bilgisayara takın ve BIOS’tan öncelikli boot kaynağı olarak bu belleği seçin.
4. Komut Satırından Boot Sorunlarını Onarın
Kurulum ekranı geldiğinde Shift + F10 tuşlarına basarak komut satırını açın ve sırasıyla şu komutları girin:
bootrec /fixmbr
bootrec /fixboot
bootrec /scanos
bootrec /rebuildbcd
Bu komutlar, MBR veya Boot Configuration Data (BCD) sorunlarını onarır.
5. Disk Sağlığını ve Hatalarını Kontrol Edin
Komut satırındayken aşağıdaki komutu girerek diski kontrol edebilirsiniz:
chkdsk c: /f /r
Bu işlem uzun sürebilir ama diskinizdeki bozuk sektörleri ve hataları onarır. Eğer işlem başarıyla tamamlanırsa bilgisayar yeniden başlatıldığında sorun düzelebilir.
HDD ve SSD Arızalarında Disk Boot Failure Nasıl Görülür?
Disk Boot Failure hatasının en yaygın nedenlerinden biri, sistemin önyükleme sırasında sabit diski (HDD) ya da katı hal sürücüsünü (SSD) tanıyamamasıdır. Bu durumda BIOS ekranı sonrasında siyah bir ekran belirir ve "Disk Boot Failure – Insert System Disk and Press Enter" mesajı alınır. Eğer bilgisayarınız bu aşamada diski tanımıyorsa, hata donanımsal olabilir.
Bu noktada yapılması gereken ilk şey BIOS üzerinden disk algılanıyor mu kontrol etmektir. Bilgisayarı açarken DEL, F2 ya da ESC tuşlarına basarak BIOS ekranına ulaşın. Burada 'Boot' ya da 'Storage' başlığı altından sistemde hangi disklerin tanındığını kontrol edebilirsiniz. Eğer disk tanınmıyorsa aşağıdaki ihtimalleri değerlendirin:
- Diskin SATA ya da NVMe bağlantısı çıkmış olabilir
- Güç kablosu diske ulaşmıyor olabilir
- Disk tamamen arızalanmış olabilir (bu durumda veri kurtarma yazılımları ya da profesyonel hizmet gerekebilir)
- BIOS güncellemesi ya da reset sonrası disk sıralaması bozulmuş olabilir
Veri Kaybı Yaşamadan Hata Nasıl Giderilir?
Disk Boot Failure hatası aldığınızda, verilerinize hâlâ erişme ihtimaliniz vardır. İşte veri kaybı yaşanmadan sorunu çözmek için deneyebileceğiniz yöntemler:
- Harici Disk Kutusu (HDD Enclosure) ile Deneme: Bilgisayarınızdaki diski çıkarıp bir harici disk kutusuna takarak başka bir bilgisayarda okutup okuyamadığını test edin. Eğer veri okunuyorsa, en kısa sürede yedek alın.
- Live USB ile Açılış: Ubuntu gibi bir Linux dağıtımı ile oluşturduğunuz Live USB’yi bilgisayara takın. Boot menüsünden USB’yi seçerek işletim sistemi açın. Açılan sistemden disk klasörlerine erişim sağlayabiliyorsanız yine verileri kurtarabilirsiniz.
- Veri Kurtarma Yazılımları: Recuva, EaseUS, MiniTool gibi araçlarla, bozuk diskteki verileri kurtarmayı deneyebilirsiniz. Ancak bu yöntem genellikle diskin fiziksel olarak erişilebilir olması durumunda işe yarar.
Yeni SSD'ye Geçiş Yaparken Eski Diski Nasıl Kullanırsınız?
Eğer eski diskiniz arızalanma yolundaysa ve sık sık Disk Boot Failure hatası alıyorsanız, yeni bir SSD alarak sistemi bu diske kurmak akıllıca olacaktır. Ancak eski diskteki veriler de kaybolmasın istiyorsanız:
- Yeni diske temiz Windows kurulumu yapın.
- Eski diski ikinci disk olarak bağlayın.
- Windows açıldıktan sonra eski diskiniz D: ya da başka bir harf ile görünür hâle gelir ve verilerinizi alabilirsiniz.
Unutmayın, eğer eski disk fiziksel olarak hasar görmüşse bu işlemler sonuçsuz kalabilir.
BIOS Boot Sıralaması Hataları Nasıl Düzeltilir?
Disk Boot Failure hatasının en masum nedenlerinden biri de boot sıralamasının yanlış olmasıdır. Örneğin USB bellek veya CD sürücüsü öncelikli seçilmiş olabilir. Bu durumda bilgisayar sistem diskinizi değil, içinde sistem olmayan diğer cihazları okumaya çalışır ve hata verir.
Düzenlemek için:
- Bilgisayar açılırken BIOS menüsüne girin
- 'Boot' ya da 'Boot Priority' menüsüne gidin
- İşletim sistemi kurulu olan diski birinci sıraya taşıyın
- Değişiklikleri kaydedip çıkın (
F10 genellikle kayıt tuşudur)
Disk Boot Failure Hatası Alanlara Tavsiyem
Bu hatayı daha önce yaşadığımda, panik yapmadan önce BIOS’a girip disk tanınıyor mu diye kontrol ettim. Disk tanınıyordu ama boot sırası bozulmuştu. USB aygıt birinci sıraya geçmişti. Sıralamayı düzeltip sistem diskimi seçince bilgisayarım tekrar sorunsuz açıldı. Ancak bir arkadaşımda benzer hata, diskin tamamen bozulmasından kaynaklıydı. Bu nedenle her ihtimali değerlendirmek gerekiyor.
Sık Sorulan Sorular
- Disk Boot Failure hatası ne zaman ciddi olur?
BIOS diski tanımıyorsa ve bağlantılar sağlam görünüyorsa, diskiniz arızalanmış olabilir. Bu ciddi bir durumdur ve veri kaybı yaşanabilir.
- Yeni SSD'ye Windows kurarsam eski verilerime ulaşabilir miyim?
Eğer eski disk fiziksel olarak hâlâ çalışıyorsa, ikinci disk olarak bağlayarak verilerinizi alabilirsiniz.
- Disk Boot Failure sadece masaüstü bilgisayarlarda mı olur?
Hayır, aynı hata dizüstü bilgisayarlarda da görülebilir. Özellikle HDD yerine SSD yükseltmesi yapan kullanıcılar bu hatayla karşılaşabilir.
Google Chrome ERR_CONNECTION_TIMED_OUT Hatası Nasıl Giderilir? (Kesin Çözüm)
WhatsApp'ta Tarih ve Saat Yanlış Hatası Nasıl Düzeltilir? Kolay Adımlarla Rehber
"Ağda Kayıtlı Değil" Hatası Nasıl Çözülür?
Laptop Fanı Sürekli Çalışıyor mu? Aşırı Isınma Sorununa 5 Hızlı Çözüm
Windows Güncellemeden Sonra Bilgisayar Açılmıyor mu? En Etkili Geri Dönüş Yöntemleri