Yeni Akü Takıldı Ama Araba Çalışmıyor: Nereden Başlamalı?
Yeni bir akü takmak genellikle “artık sorun kalmadı” hissi yaratır. Ancak marşa bastığınızda hiçbir tepki gelmiyorsa ya da sadece “tık” sesi duyuyorsanız, durum sandığınızdan farklı olabilir. Aracın hâlâ çalışmıyor olması, aküyle birlikte kontrol edilmesi gereken başka parçalar da olduğunu gösterir. İlk adım, paniğe kapılmadan temel kontrolleri yapmaktır. Çünkü bazen yeni akü sağlam olsa da bağlantı, şarj veya elektronik sistemden kaynaklanan ufak bir hata tüm sistemi etkiler.
Yeni akü takıldıktan sonra araç çalışmıyorsa, kontrol edilmesi gereken en olası beş neden:
- Kutup başları ters takılmış veya tam temas etmiyor olabilir.
- Kablo uçlarında oksitlenme ya da gevşeme vardır.
- Akü fabrika çıkışı zayıf olabilir (voltaj düşük).
- Marş motoru veya rölesi arızalı olabilir.
- Araç immobilizer sistemi yeni aküyü tanımamış olabilir.
Bu beş madde, aracın hiç tepki vermemesiyle ilgili olası nedenlerin büyük kısmını oluşturur. İlk etapta multimetre, basit bir anahtar ve görsel kontrol bile büyük fark yaratabilir.
Araçta EPC Işığı Yandı, Ne Yapmalıyım?
Araba Çalışıyor Ama Gaz Yemiyor, Neden Olabilir?
Direksiyon Temizliği ve Kaydırmama Bakımı Nasıl Yapılır?
Akü Kutup Başları Doğru Takıldı mı Nasıl Anlaşılır?
Akü değişimlerinde en sık yapılan hatalardan biri kutupların karıştırılmasıdır. Kırmızı kablo her zaman (+), siyah kablo ise (–) uçtur. Ancak bazı modellerde kabloların renkleri solmuş veya ters takılmış olabilir. Eğer kutuplar yanlış bağlandıysa, sigortalar atabilir ve ECU geçici olarak devre dışı kalır. Bu durumda araç marş almaz.
Kontrol için şu adımları izleyin:
- Kutup başlarındaki işaretlere bakın (+) ve (–) yazıları kabartmalı şekilde görülmelidir.
- Kutup başlarının sıkılığı kontrol edin. Eğer kablo oynuyorsa, temas zayıf demektir.
- Gevşek bağlantı varsa, 10 numara anahtarla somunları sıkın.
- Akü başlıklarında beyaz veya yeşil oksit tabakası varsa temizleyin.
Temas problemleri genellikle marş sesinin “tık” diye gelip motorun dönmemesiyle kendini belli eder. Bu durumda akü değil, bağlantı suçludur.
Kablo Sıkılığı, Korozyon ve Temas Sorunları
Akü değişimi sırasında eski kutup başları sökülürken genişleyebilir. Yeniden takıldığında gevşek kalırsa, voltaj akışı kesintili olur. Bu da aracın marş basmamasına veya elektronik sistemin çalışmamasına yol açar. Ayrıca korozyon (paslanma) da büyük bir düşmandır. Korozyon, voltajı milisaniyelik gecikmelerle bile kestiğinde ECU sensörleri tepki vermez.
2025 Araç Kamerası Tavsiye Rehberi
Bazı Arabaların Far Ampulleri Neden Sürekli Patlar?
Arabalar için En Sorunlu ve Sorunsuz Şanzımanlar ve Motorlar Rehberi
Basit bir temizlik işlemi bile bazen mucize yaratır:
- Kutup başlarını sökün.
- Küçük bir zımpara veya karbon fırça ile yüzeyi parlatın.
- Kolay erişim varsa, kablo uçlarını da temizleyin.
- Temas yüzeyine az miktarda gres sürerek oksitlenmeyi önleyin.
Eğer aracın gösterge paneli tamamen karanlıksa ve marş sesi bile gelmiyorsa, önce bu temas noktalarına odaklanmak gerekir. Çoğu zaman sorun aküde değil, akünün ulaştığı elektrik hattındadır.
Akü Yeni Ama Şarjı Zayıf Olabilir mi?
Yeni akü her zaman tam dolu gelmez. Uzun süre depoda bekleyen aküler, kendi kendine boşalabilir. Ortalama 12.6V altında ölçülen bir akü, tam kapasitede değildir. 11.8V altına düşmüşse motorun dönmesi neredeyse imkânsız hale gelir. Bu yüzden “yeni” etiketi akünün dolu olduğu anlamına gelmez.
Basit bir multimetreyle akü voltajını ölçün:
- 12.6V – 12.8V arası: Tam dolu.
- 12.3V – 12.5V arası: Orta doluluk.
- 12.0V altı: Şarj yetersiz, motor dönmez.
Yeni akü 12V altında çıkarsa, akü kısa süreli şarj edilmeli veya değişim talep edilmelidir. Özellikle online satılan akülerde bu durum sıkça yaşanır. Usta bir gözle değil, ölçümle hareket etmek en doğrusudur.
Marş Basmayan Araçta Basit Ev Testleri
Akü ve bağlantılar kontrol edildikten sonra hâlâ tepki yoksa, marş devresinde sorun olabilir. Evde yapabileceğiniz bazı güvenli testler:
- Kontak açıkken farları yakın. Farlar parlak yanmıyorsa, akü zayıf.
- Marşa bastığınızda farlar tamamen sönüyorsa, akü veya bağlantı kopuk.
- Farlar sabit ama motor dönmüyorsa, marş motoru veya röle arızalı olabilir.
- Vites boştayken veya debriyaj basılıyken tekrar deneyin. Bazı araçlarda güvenlik devresi devreye girmemiş olabilir.
Bu basit testler, problemi hangi yönde aramanız gerektiğini gösterir. Akü, bağlantı veya marş motoru hattını ayırmak teşhisin yarısıdır.
Marş Motoru Neden Dönmüyor veya Boşa Dönüyor?
Yeni akü takıldığında motorun hâlâ çalışmamasının en sık sebeplerinden biri marş motorudur. Marş motoru, aküden gelen elektrikle dönerek krank milini hareket ettirir. Ancak içindeki kömürler aşınmışsa, sargılar yanmışsa veya dişli (bendiks) boşa dönüyorsa motor dönmez. Bu durumda aracın elektrik sistemi sağlam olsa bile motor tepki vermez.
Marş motoru arızası genellikle şu belirtilerle anlaşılır:
- Marşa bastığınızda sadece “tık” sesi gelir ama motor dönmez.
- Farlar yanıyor, ama marş motoru hiç tepki vermiyor.
- Bazen çalışır, bazen çalışmaz (ısıya bağlı kontak problemi).
- Uzun süreli beklemeden sonra araç hiç tepki vermez.
Bu belirtiler varsa marş motorunun sökülüp test edilmesi gerekir. Çoğu durumda kömür veya bendiks değişimi yeterlidir. Ancak motorun tamamen kısa devre yaptığı durumlarda değişim kaçınılmaz olur. Ortalama fiyat aralığı 2025 yılı itibarıyla 2500–5000 TL arasındadır.
Yeni Akü Takılsa da Araba Çalışmıyorsa Alternatör Bozuk Olabilir mi?
Alternatör, aküyü şarj eden jeneratör gibidir. Eğer alternatör arızalıysa, akü ne kadar yeni olursa olsun kısa sürede boşalır. Özellikle “aküyü dün taktım, bugün yine çalışmıyor” diyorsanız, sorunun kaynağı büyük ihtimalle alternatördür. Bozuk alternatör, aküye yeterli akım göndermez ve motor çalışırken bile akü bitmeye devam eder.
Alternatör arızası şu şekilde anlaşılır:
- Gösterge panelinde akü sembolü yanar (kırmızı).
- Motor çalıştıktan kısa süre sonra farlar sönükleşir.
- Rölantide voltaj 12.5V civarına düşer (normalde 13.8V–14.4V olmalı).
- Marşa bastıktan sonra tıkırtı veya yanık kokusu duyulabilir.
Bu durumda araç geçici olarak çalışsa bile, bir sonraki çalıştırmada akü tamamen boşalabilir. Alternatörün şarj diyotları veya regülatörü arızalanmışsa tamir mümkün, ancak rotor sargısı yandıysa değişim şarttır. Ortalama maliyet 3000–6000 TL aralığındadır.
Sigorta, Röle ve Şase Hataları Nasıl Tespit Edilir?
Akü değişiminden sonra aracın hiç tepki vermemesi bazen basit bir sigorta veya röle hatasından kaynaklanabilir. Kutuplar takılırken kısa süreli bir temas olmuşsa (örneğin kutup ters takıldıysa) koruma sigortaları atabilir. Bu durumda araç tamamen “ölü” hale gelir. Ne marş basar, ne de gösterge paneli yanar.
İlk kontrol etmeniz gereken yer, motor bölümündeki sigorta kutusudur. Genellikle şeffaf kapak altında bulunur. Büyük amperli sigortalarda (30A, 50A, 100A) erime varsa, sistem akım almaz. Rölelerde ise klik sesi duyulmuyorsa iç kontaklar yapışmış olabilir.
Bir başka sık görülen problem de şase (topraklama) bağlantısıdır. Aküden çıkan siyah kablo, gövdeye ve motor bloğuna bağlıdır. Bu bağlantı koptuysa aküden çıkan elektrik geri dönemez ve sistem çalışmaz. Basit bir multimetreyle şase direncini ölçerek bunu anlayabilirsiniz. Normal değer 0.2 ohm civarında olmalıdır. Eğer 1 ohm’un üzerindeyse, bağlantı zayıf demektir.
Marş Basıyor Ama Motor Almıyorsa Elektrik Devresi Nasıl Kontrol Edilir?
Bazen motor dönüyor gibi görünür ama çalışmaz. Bu durumda akü ve marş sistemi değil, ateşleme devresi kontrol edilmelidir. Özellikle akü değişimi sırasında ECU’nun hafızası silindiyse, sistem sensörleri yeniden kalibre edememiş olabilir. Bu da kıvılcımın veya yakıtın devreye girmemesine neden olur.
Kontrol sıralaması şu şekilde yapılabilir:
- Marşa bastığınızda farlar sönüyor mu? (Elektrik çekişi normal mi?)
- Motor dönüyor ama ateşleme yoksa, buji veya bobin hattı kontrol edilmelidir.
- Yakıt pompası sesi gelmiyorsa, pompa rölesi atmış olabilir.
- Sigorta kutusundaki “ECU” ve “FUEL” etiketli sigortaları kontrol edin.
Eğer tüm bu kontrollerden sonra sorun bulunamazsa, ECU veri akışını engelleyen bir kısa devre söz konusu olabilir. Özellikle akü takılırken oluşan kısa süreli ters kutup bağlantısı ECU sigortasını yakabilir. Bu durumda aracın çalışmaması kaçınılmazdır.
Akü Değişiminden Sonra Kontak Açılıyor Ama Hiç Ses Gelmiyorsa
Bazı araçlarda kontak açıkken bile hiçbir ses duyulmaz. Ne yakıt pompası ne de röle sesi gelir. Bu durumda sistemin ana rölesi (main relay) devreye girmemiş olabilir. Özellikle Honda, Volkswagen ve Renault modellerinde bu sorun sıkça görülür. Ana röle arızalıysa, akü yeni olsa bile ECU güç alamaz. Röle genellikle sigorta kutusuna entegre haldedir ve 100–200 TL civarında bir parçadır.
Bu tür elektriksel arızalar gözle fark edilmez. Dolayısıyla multimetre veya test lambası kullanmak gerekir. Eğer kontağı açtığınızda hiçbir ışık veya ses yoksa, önce röleye enerji gelip gelmediğini ölçün. Enerji yoksa sigorta hattı, enerji varsa röle içi kontak arızalıdır.
İmmobilizer Nedir, Akü Değişiminden Sonra Neden Devreye Girer?
İmmobilizer, aracın çalınmasını önlemek için geliştirilen bir güvenlik sistemidir. Motorun ateşleme sistemini yalnızca tanımlı anahtarlardan gelen sinyal doğrulandıktan sonra devreye alır. Ancak yeni bir akü takıldığında veya araç uzun süre elektriksiz kaldığında, immobilizer geçici olarak kilitlenebilir. Bu durumda motor dönse bile ateşleme yapılmaz, yani araç çalışmaz.
İmmobilizer devreye girdiğinde genellikle gösterge panelinde anahtar simgesi yanar veya EPC ışığı ile birlikte görünür. Bu durumda arızanın mekanik değil elektronik güvenlikten kaynaklandığı anlaşılır. Basit bir çözüm için anahtarı çıkarıp 5 dakika bekleyin, ardından tekrar deneyin. Eğer hâlâ motor tepki vermiyorsa sistem resetlenmelidir.
Bazı modellerde akü sökülüp takıldığında immobilizer ECU ile senkronunu kaybeder. Bu durumda araç, anahtarı “yetkisiz giriş” olarak algılar. Çözüm, immobilizerin yeniden programlanmasıdır. Bu işlem sadece yetkili servis veya profesyonel oto elektrikçiler tarafından yapılabilir.
Anahtar Tanıtımı (Key Coding) Neden Gerekebilir?
Yeni akü takıldıktan sonra aracın hiç çalışmamasının bir başka nedeni anahtar tanıtımının bozulmasıdır. Özellikle uzaktan kumandalı anahtarlar, akü voltajı kesildiğinde kod senkronunu kaybedebilir. Bu durumda immobilizer, anahtar çipini tanımaz ve motoru devreye almaz.
Belirtiler genellikle şunlardır:
- Gösterge panelinde anahtar sembolü yanar.
- Kapılar uzaktan açılıp kapanmaz.
- Marşa bastığınızda motor dönse bile çalışmaz.
- Bazı modellerde alarm sürekli ötme eğilimine girer.
Anahtar tanıtımı işlemi, araç modeline göre değişir. Bazı modellerde sürücü anahtar üzerindeki tuş kombinasyonlarıyla bu işlemi evde yapabilir. Örneğin, kontak açıkken uzaktan kumandadaki “kilitleme” ve “açma” tuşlarına aynı anda basmak bazı araçlarda tanıtımı yeniden başlatır. Ancak çoğu durumda OBD cihazı veya yetkili servis bağlantısı gerekir.
2025 yılı itibarıyla profesyonel immobilizer cihazlarıyla yapılan anahtar tanıtımı ortalama 800–1500 TL arasında değişmektedir. Bu işlem genellikle 10 dakika içinde tamamlanır ve aracın tekrar çalışmasını sağlar.
ECU Resetlendiğinde Motor Çalışmıyorsa Ne Yapılmalı?
Yeni akü takıldığında aracın motor beynine (ECU) gelen elektrik kesildiği için sistem resetlenir. Bu reset bazı araçlarda hafızadaki adaptasyon verilerini (örneğin rölanti, yakıt karışımı, gaz tepkisi) siler. ECU yeniden başlarken sensörlerden gelen verileri yeniden kalibre etmeye çalışır. Eğer bu süreçte hata oluşursa, motor çalışmaz veya düzensiz çalışır.
Bu durumun tipik belirtileri:
- Motor dönüyor ama almıyor.
- Gaz pedalı tepkisiz kalıyor.
- Rölanti dengesiz veya motor hemen stop ediyor.
Çözüm, ECU’nun kendini yeniden kalibre etmesine izin vermektir. Kontağı “açık” konuma getirip 30 saniye bekleyin. Bu sürede ECU sensörleri yeniden tanır. Ardından marşa basın. Eğer yine çalışmıyorsa, gaz kelebeği adaptasyonu veya yakıt sistemi kontrol edilmelidir.
Bazı marka modeller (özellikle Volkswagen, Audi, Renault, Fiat) akü değişiminden sonra “adaptasyon işlemi” ister. Bu işlem servis cihazıyla yapılır ve genellikle 5 dakikalık bir prosedürdür. Yani motorun çalışmaması akü değil, ECU’nun geçici kilitlenmesinden kaynaklanır.
Akü Takıldıktan Sonra Gösterge Paneli Neden Hiç Işık Vermiyor?
Yeni akü takıldığında gösterge paneli tamamen karanlıksa, sistemsel bir kopukluk veya ana sigorta arızası vardır. Bazen akü montajı sırasında oluşan kıvılcım, “main fuse” adı verilen 100A veya 150A’lık ana sigortayı yakar. Bu durumda akü sağlam olsa bile elektrik araç sistemine ulaşmaz. Özellikle Japon araçlarında bu durum sık görülür.
Bir diğer neden, kontak beynine (ignition switch) elektrik gitmemesidir. Kontak içindeki mekanik yay veya mikro anahtarlar arızalandıysa, sistem aküden gelen voltajı algılayamaz. Bu durumda ne röle sesi duyulur ne de farlar yanar. Basit bir test olarak far anahtarını çevirin; farlar da çalışmıyorsa büyük ihtimalle ana sigorta veya şase hattı kopuktur.
Gösterge panelinin hiç tepki vermediği durumlarda kontrol sırası şu şekilde olmalıdır:
- Akü voltajını ölçün (12.6V civarında mı?).
- Ana sigorta kutusundaki yüksek amperli sigortaları inceleyin.
- Şase bağlantı kablosunu söküp yeniden sıkın.
- Kontak anahtarını birkaç kez çevirin, gevşeklik hissediliyorsa iç mekanizma arızalı olabilir.
Akü Değişimi Sonrası Alarm Devreye Girip Aracın Çalışmasını Engelliyorsa
Modern araçların bir kısmında alarm sistemi, akü sökülüp takıldığında “hırsızlık girişimi” olarak algılar. Bu durumda alarm devreye girer ve motorun ateşleme sistemini kilitler. Bu durum özellikle yan sanayi alarm takılı araçlarda sık yaşanır. Kontak açıldığında siren çalıyorsa, alarmı manuel olarak devre dışı bırakmanız gerekir.
Genellikle şu adımlar işe yarar:
- Alarm kumandasındaki “unlock” tuşuna basılı tutun.
- Kumanda pili zayıfsa yenileyin, zira zayıf sinyal tanımayı engeller.
- Eğer anahtar üzerindeki immobilizer çipi ayrılabilir tipteyse (bazı eski modellerde), çipi doğru takıp takmadığınızı kontrol edin.
Alarm sistemi kendini resetlemezse, akü kablosunu 10 dakika söküp tekrar takın. Ancak bu işlemi sık tekrarlamak doğru değildir; bazı sistemlerde ECU’ya hata kaydı bırakır.
Akü Yeni Ama Yakıt Pompası Çalışmıyorsa Ne Olur?
Yeni bir akü takıldıktan sonra marşa basıldığında yakıt pompası sesi duyulmuyorsa, sorun büyük ihtimalle yakıt sistemindedir. Pompa, marş öncesi birkaç saniye çalışarak yakıt hattına basınç gönderir. Ancak bu basınç oluşmazsa motor dönse bile yakıt yanma odasına ulaşmaz ve araç çalışmaz. Yani motor “havayı çevirir” ama yakıt gelmediği için ateşleme gerçekleşmez.
Pompa sesi genellikle kontağı “açık” konuma getirince duyulur. Sessizlik varsa, şu olasılıkları kontrol edin:
- Pompa rölesi arızalı olabilir (özellikle akü değişiminde kısa devreye maruz kalmışsa).
- Yakıt pompası sigortası atmış olabilir.
- Yakıt seviyesi çok düşükse pompa hava çekiyor olabilir.
- Pompaya giden fiş gevşemiş veya oksitlenmiş olabilir.
Yakıt pompasının çalışıp çalışmadığını anlamanın pratik bir yolu, kontağı açıp arka koltuğun altındaki pompa kapağına kulağınızı dayamaktır. Kısa bir “vınnn” sesi duyuluyorsa pompa devrededir. Hiç ses yoksa elektriksel arıza söz konusudur.
Gaz Kelebeği Adaptasyonu Bozulduysa Motor Neden Almıyor?
Yeni akü takıldığında araç elektriği kesildiği için gaz kelebeği adaptasyonu sıfırlanır. Bu adaptasyon, motorun rölantide ne kadar hava alacağını belirleyen elektronik bir ayardır. Adaptasyon kaybolduğunda motor hava-yakıt dengesini tutturamaz ve çalışmaz. Özellikle elektronik gaz pedalı (E-Gas) sistemine sahip araçlarda bu durum oldukça yaygındır.
Gaz kelebeği adaptasyonu bozulduysa şu belirtiler görülür:
- Motor dönüyor ama anında stop ediyor.
- Rölanti devri 1000–2000 arasında gidip geliyor.
- Gaz pedalı tepkisizdir.
- EPC veya motor arıza ışığı yanabilir.
Bu durumda çözüm, gaz kelebeği adaptasyonunun yeniden yapılmasıdır. Bazı araçlarda bu işlem kontak üzerinden otomatik yapılabilir:
- Kontağı “açık” konuma getirin (motor çalışmadan).
- Gaz pedalına sonuna kadar basın ve 10 saniye basılı tutun.
- Pedalı bırakın, 30 saniye bekleyin.
- Motoru çalıştırın.
Bu işlem bazı modellerde adaptasyonu sıfırlar. Eğer düzelmezse servis cihazıyla “throttle body adaptation” işlemi yapılmalıdır. Bu işlem 5 dakikalık bir işlemdir ve genellikle 400–800 TL civarındadır.
Kısa Devre Sonrası Sensörler (MAF, TPS, Crank) Nasıl Etkilenir?
Akü değişimi sırasında kutuplar kısa süreliğine birbirine temas ederse, bazı sensörler bundan etkilenebilir. Özellikle MAF (Mass Air Flow), TPS (Throttle Position Sensor) ve Crank (krank mili sensörü) gibi motorun çalışması için kritik sensörler geçici hata sinyali verebilir. Bu sensörler ECU’ya hatalı veri gönderdiğinde motor ya geç çalışır ya da hiç çalışmaz.
MAF sensörü bozulduysa motorun hava-yakıt oranı tamamen şaşar. Araç rölantide çalışsa bile gaz tepkisi kesilir. TPS arızası ise gaz kelebeği konumunu yanlış bildirir ve motor ateşlemeyi durdurur. En ciddi durum ise krank sensörü arızasıdır. Krank sensörü, piston konumunu ECU’ya bildirir; bu veri gelmezse ECU ateşleme zamanlamasını bile hesaplayamaz.
Bu sensörlerden birinin arızalandığı şu belirtilerle anlaşılabilir:
- Marş basıyor ama motor dönmüyor.
- Devir göstergesi hareket etmiyor.
- OBD2 cihazında “no signal” veya “sensor circuit malfunction” hatası çıkar.
- Bazen motor bir kez çalışır, sonra tamamen susar.
Bu durumda yapılması gereken ilk şey, OBD2 ile hata kodlarını kontrol etmektir. Eğer “P0335” (Crank Sensor Error) veya “P0100” (MAF Sensor Circuit) kodları görülüyorsa sensör değişimi kaçınılmazdır.
Akü Değişimi Sonrası Motor Hava Yapmışsa Ne Yapılır?
Dizel araçlarda akü değişimi sırasında uzun süre sistem elektriksiz kalırsa yakıt hattındaki pompa durur ve yakıt geri kaçar. Bu durumda motor hava yapar. Hava, yakıt hattına karıştığında enjektörler sadece hava sıkıştırır ve motor yanma oluşturamaz. Bu yüzden marş ne kadar uzun sürerse sürsün motor dönmez.
Bu durumun çözümü, yakıt hattının havasını almaktır. Basit bir yöntem, yakıt filtresine giden hattı gevşetip manuel pompayla (primer) birkaç kez pompalamaktır. Eğer pompa yoksa, marşa 5–10 saniyelik aralıklarla birkaç kez basmak bazen yeterlidir. Ancak sürekli marş basmak aküyü yorar ve marş motorunu aşırı ısıtır.
Modern dizel araçlarda hava alma işlemi OBD cihazıyla pompayı “self-bleed” moduna sokarak da yapılabilir. Bu işlem 2 dakika sürer ve sistem otomatik olarak yakıt hattını basınçlandırır. Eğer bu imkan yoksa, işlem profesyonel usta tarafından yapılmalıdır. Dizel araçlarda hava alma hataları, enjektörlerin erken yıpranmasına neden olabilir.
Akü Değişimi Sonrası Elektronik Gaz ve Yakıt Sistemini Yeniden Öğretmek
Birçok yeni nesil araçta akü değişiminden sonra ECU, gaz ve yakıt sistemini yeniden “öğrenme” sürecine girer. Bu süre zarfında motor geç çalışabilir veya tekleyebilir. Bu tamamen normaldir. Çoğu araçta 10–15 dakika rölantide çalıştırmak, sistemin yeniden adaptasyon yapmasını sağlar.
Bu süreçte yapılması gerekenler:
- Motoru çalıştırdıktan sonra 5 dakika rölantide bırakın.
- Klima, far ve radyo gibi elektrikli sistemleri kapalı tutun.
- Gaz pedalına sık sık basmayın, ECU’ya doğal çalışma verisi verin.
- Sonrasında kısa bir test sürüşü yapın, hızlanma ve yavaşlama verilerini ECU’ya öğretin.
Bu yöntem sayesinde araç, yeni aküyle birlikte sistemini yeniden dengeler. Özellikle VW, Audi, Ford ve Renault gibi modellerde bu işlem performansı ciddi şekilde etkiler.
Hatalı Akü Montajı Aracın Çalışmamasına Neden Olabilir mi?
Yeni akü takıldıktan sonra araç yine çalışmıyorsa, montaj aşamasında yapılan basit hatalar bile sistemi kilitlemiş olabilir. Akü kutuplarının ters bağlanması, gevşek sıkılan klemp bağlantıları veya akü kutup başlarındaki oksitlenme, elektrik akımının düzgün iletilmesini engeller. Özellikle yeni takılan akülerde kutup başları genellikle koruyucu yağla kaplı gelir. Bu tabaka temizlenmeden monte edilirse elektrik iletimi zayıflar.
Bir başka sık hata, akü kutuplarının tam oturmadan sıkılmasıdır. Araç ilk çalıştırmada tepki verir ancak titreşimle temas kesildiği anda sistem devre dışı kalır. Ayrıca bazı araçlarda akü kutup başları plastik kapaklarla izole edilmiştir. Bu kapaklar çıkarılmadan montaj yapılırsa araç hiç tepki vermez. Dolayısıyla montajdan sonra klemp bağlantılarının tam sıkıldığından emin olmak gerekir.
Modern araçlarda yanlış kutup bağlantısı yalnızca sigortayı değil, ECU’yu da yakabilir. Bu tür bir hata birkaç saniyede bile gerçekleşebilir ve maliyeti binlerce lirayı bulur. Bu yüzden montajı kendi yapacaksanız, mutlaka önce siyah (eksi), sonra kırmızı (artı) kutbu takın ve çıkarırken tam ters sırayı izleyin.
Yeni Akünün Ömrünü Uzatmak İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
Akünün ömrünü belirleyen faktör yalnızca markası değil, kullanım alışkanlıklarıdır. Birçok sürücü yeni akü taktıktan sonra bakım gerektirmediğini düşünür ama gerçekte akü düzenli kontrol ister. Özellikle kısa mesafede sık dur-kalk yapan sürücülerde alternatör aküyü tam şarj edemez. Bu da yeni akünün birkaç ay içinde güç kaybetmesine yol açar.
Akü ömrünü uzatmak için şu önlemler alınmalıdır:
- Aracı haftada en az bir kez 20–30 dakika boyunca kullanın.
- Far, radyo, klima gibi cihazları kontağı kapalıyken açık bırakmayın.
- Uzun süre park edecekseniz eksi kutbu sökün.
- Akü kutup başlarını yılda birkaç kez karbonatlı suyla temizleyin.
- Şarj voltajını ölçün, 13.8–14.4V aralığında olmasına dikkat edin.
Bu küçük önlemlerle yeni akünün ömrünü 3–4 yıldan 6 yıla kadar uzatmak mümkündür. Ayrıca orijinal kapasitede akü seçmek çok önemlidir; daha düşük amperli akülerde elektronik sistemler kararsız çalışabilir.
Araba Hâlâ Çalışmıyorsa Hangi Ustaya Gidilmeli?
Yeni aküye rağmen araç hâlâ çalışmıyorsa, doğru ustaya gitmek sorunun hızla çözülmesini sağlar. Bu noktada sürücüler genellikle “elektrikçi mi, mekanikçi mi?” sorusuna takılır. Eğer marş basmıyor, göstergeler karanlıksa oto elektrik ustası doğru tercihtir. Ancak marş var ama motor almıyorsa, sorun mekanik veya yakıt sistemi kaynaklı olabilir.
Servise gitmeden önce şunları hazırlayın:
- Aracın son akü değişim tarihi ve markası.
- Daha önce yapılan elektrik veya elektronik tamir kayıtları.
- Gösterge panelinde yanan tüm uyarı ışıkları.
Bu bilgileri paylaşmak, ustanın doğrudan doğruya ilgili sistemi kontrol etmesini sağlar ve gereksiz işçilik ücretini önler. Ayrıca eğer araç garantili ise yetkili servise gidin; aksi halde dış müdahale garantiyi geçersiz kılabilir.
Akü Değişiminde En Sık Yapılan Kullanıcı Hataları
Yeni akü takıldığında sürücüler genellikle şu hataları yapar:
- Eski akünün tam boşalmasını beklemeden değişim yapmak (gereksiz masraf).
- Akü takmadan önce sistemin elektriğini tamamen kesmemek.
- Yan sanayi akü kullanıp, orijinal kapasiteyi dikkate almamak.
- Kutup başlarını yağlamak yerine gres veya madeni yağ sürmek (yalıtkan etki yaratır).
- Yeni aküye rağmen far testine göre değerlendirme yapmak (yanıltıcı sonuç verir).
Bu hatalar, aracın çalışmaması dışında uzun vadede alternatör, ECU ve sensörlerin de zarar görmesine yol açar. Dolayısıyla akü değişimi basit bir işlem gibi görünse de, ciddi dikkat gerektirir.
Kişisel Deneyim: Yeni Akü Taktım Ama Araba Yine Çalışmadı
Bir kış sabahı aracımın kontağını çevirdiğimde, sadece tık sesi geldi. Akü yaşını doldurmuştu, ben de yenisiyle değiştirdim. Her şey yolunda görünüyordu; farlar güçlü yanıyor, iç aydınlatma çalışıyordu. Ancak marşa bastığımda yine sessizlik… İlk tepki olarak “acaba akü hatalı mı?” dedim ama mesele başka çıktı. Motor bölümündeki şase kablosu oksitlenmiş ve bağlantı yüzeyinden kopmuştu. Küçücük bir kablo, tüm sistemi kilitlemişti. Kabloyu temizleyip sıkıca sabitlediğimde araç tek seferde çalıştı. O gün anladım ki, bazen sorun en pahalı değil, en küçük parçadadır.
O günden sonra akü değişimi yaparken mutlaka şase bağlantılarını kontrol ediyorum. Ayrıca voltajı multimetreyle ölçmeden akü “bitti” kararı vermiyorum. Çünkü çoğu zaman sorun akü değil, onu şarj eden sistemdedir.
