Konkordato Nedir?
Konkordato, mali sıkıntı yaşayan bir şirketin, alacaklılarıyla borçlarının yeniden yapılandırılması için hukuki koruma talep ettiği bir süreçtir. Temel olarak şirket, borçlarını ödeyemeyecek duruma gelmeden önce mahkemeye başvurur ve borçların bir kısmını ödemek ya da vadeyi uzatmak için yasal bir plan sunar. Bu süreç, hem borçluyu hem de alacaklıları korumayı amaçlar.
Türk hukuk sisteminde konkordato, İcra ve İflas Kanunu'nda düzenlenmiştir. Konkordato ilan eden bir firma, mahkeme kararıyla “koruma” altına alınır ve bu süreçte borçlar dondurulur. Amaç, şirketin iflas etmeden faaliyetlerini sürdürebilmesi ve borçların makul bir plan çerçevesinde ödenmesidir.
Konkordato, sadece şirketler için değil, bireysel borçlular için de teoride mümkündür. Ancak pratikte daha çok ticari işletmelerin başvurduğu bir yöntemdir çünkü bireysel borçlular için iflas prosedürü yerine farklı yollar tercih edilir.
Çocukların Erken Yaşta Başlatılması Önerilen Sporlar (Detaylı Rehber)
Kim Milyoner Olmak İster Yarışması Hakkında Her Şey (2025 Rehberi)
Yakıt Aldıktan Sonra Aracım Bozuldu, Kime Şikayet Edebilirim?
Konkordato Türleri Nelerdir?
Konkordato süreci tek tip değildir. Şirketler farklı ihtiyaçlarına göre değişen konkordato türlerinden birine başvurabilir. Türk hukukunda üç ana konkordato türü vardır:
1. İhtiyari Konkordato
İhtiyari konkordato, borçlu firmanın kendi iradesiyle başvurduğu konkordato türüdür. Şirket, mali sıkıntıya girdiğinde iflas etmeden önce mahkemeye başvurur ve alacaklılarla anlaşma zemini arar. Bu konkordato tipinde firma, borçların bir kısmının silinmesini ya da ödeme vadelerinin uzatılmasını talep edebilir.
2. Zorunlu Konkordato
Zorunlu konkordato, mahkeme veya kanun gereği başlatılan süreçtir. Bu durumda firma, borçlarını ödeyemediği için alacaklıların başvurusu üzerine konkordato ilan eder. Zorunlu konkordatoda amaç yine aynı olsa da süreci genellikle firma değil, alacaklı taraf tetikler.
3. İflastan Sonra Konkordato
İflastan sonra konkordato, şirketin iflasının kesinleşmesinden sonra bile alacaklılarla uzlaşarak ödeme planı yapmasına olanak tanır. Yani şirket resmen iflas etmiş olsa da, mal varlığı ve gelirlerinden alacaklıların belirli oranda tatmin edilmesi için konkordato planı uygulanabilir.
Konkordato ile İflas Arasındaki Farklar Nelerdir?
Konkordato, sıkça iflas ile karıştırılır ama aslında iki süreç oldukça farklıdır. İflasta şirket, borçlarını ödeyemediği için tüm mal varlığının tasfiyesine gidilir. Konkordatoda ise şirket faaliyetlerini sürdürmeye devam eder. İşte temel farklar:
- Şirket Faaliyeti: İflasta şirket kapanır, konkordatoda şirket korunur.
- Borçların Durumu: İflasta borçlar tasfiye sürecinde ödenir, konkordatoda ödeme planı yapılır.
- İnisiyatif: İflas genellikle alacaklıların talebiyle olur, konkordato çoğunlukla şirketin kendi başvurusuyla başlar.
- İtibar: İflas, şirketin itibarı için ağır bir darbe iken konkordato, genellikle kurtuluş şansı sunar.
Firmalar Neden Konkordato İlan Eder?
Bir şirketin konkordato ilan etmesinin pek çok nedeni olabilir. Bunları maddeler halinde inceleyelim:
1. Nakit Akışındaki Bozulmalar
Şirketlerin çoğu konkordato ilan ettiğinde temel sorun nakit akışıdır. Gelirler azalmış, giderler artmış olabilir. Tahsil edilemeyen alacaklar, ödenemeyen çekler ve krediler zincirleme bir etki yaratır. Şirket, geçici bir süre için nefes almak ister.
2. Ekonomik Kriz ve Durgunluklar
Ülke ekonomisinde yaşanan dalgalanmalar veya global krizler de konkordato başvurularını artırır. Faiz oranlarının yükselmesi, döviz kurlarındaki oynaklık, enflasyon gibi faktörler firmaları konkordato ilan etmeye zorlayabilir.
3. Aşırı Borçlanma
Şirketler büyümek için borçlanır. Ancak plansız borçlanma, yüksek faizli krediler veya yanlış yatırımlar, şirketi ödeme güçlüğüne sokabilir. Bu durumda konkordato, şirketin iflas etmeden yeniden yapılanmasını sağlayabilir.
4. Yatırım Hataları
Yanlış yatırımlar ya da öngörülemeyen kayıplar da konkordato ilanına neden olabilir. Örneğin büyük bir fabrika yatırımı yapan şirket, pazar koşullarının değişmesiyle gelir elde edemeyince borçlarını ödeyemez hale gelebilir.
5. Hukuki ve Ticari Uyuşmazlıklar
Bazı firmalar mahkemelerde süren davalar, tazminat talepleri veya beklenmedik cezalar nedeniyle mali darboğaza girebilir. Bu da konkordato ilanını tetikleyebilir.
IFTTT ile Hayat Kalitemizi Artıracak Pratik Otomasyonlar
Arabalar için En Sorunlu ve Sorunsuz Şanzımanlar ve Motorlar Rehberi
Microsoft 365 (Office 365) Nedir? Ücretli midir?
Konkordato Süreci Nasıl İşler?
Konkordato ilanı, basit bir dilekçeyle tamamlanacak bir işlem değildir. Şirketin başvurusundan mahkeme kararına kadar belli başlı aşamalar vardır. Bu süreç hem zaman alıcıdır hem de belirli belgeler ve planlamalar gerektirir.
1. Başvuru Aşaması
Şirket, konkordato ilan etmek istediğinde öncelikle Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvurur. Bu başvuru için bir konkordato projesi hazırlanır. Projede, borçların nasıl ödeneceği, hangi vadelerin uygulanacağı ve şirketin finansal iyileşme planı ayrıntılı biçimde anlatılır.
2. Mahkeme İncelemesi
Mahkeme, başvuruyu aldıktan sonra projeyi inceler. Eğer şirketin sunduğu plan inandırıcı görünüyorsa ve alacaklıların çıkarları korunuyorsa, mahkeme “geçici mühlet” kararı verebilir. Bu karar genellikle 3 ay süreyle geçerlidir.
3. Geçici Mühlet ve Komiser Atanması
Geçici mühlet süresinde şirket, borçlarının icra yoluyla tahsil edilmesine karşı koruma altına girer. Mahkeme, bu dönemde şirketin mali durumunu denetlemesi için bir “konkordato komiseri” atar. Komiser, şirketin defterlerini inceler, raporlar hazırlar ve sürecin şeffaflığını sağlar.
4. Kesin Mühlet ve Oylama Süreci
Eğer geçici mühlet sonunda mahkeme, şirketin konkordato planını gerçekçi bulursa “kesin mühlet” verir. Bu süre genellikle 1 yıl olup bazı durumlarda 6 ay daha uzatılabilir. Kesin mühlet süresinde alacaklılar konkordato projesi üzerinde oylama yapar.
5. Konkordatonun Tasdiki
Alacaklıların belirli çoğunluğunun onayı alınırsa mahkeme konkordatoyu tasdik eder. Artık konkordato yasal olarak bağlayıcı hale gelir ve şirket borçlarını yeni plan çerçevesinde ödemeye başlar.
Konkordato İlan Etmenin Avantajları Nelerdir?
Konkordato, birçok şirket için iflasın önüne geçmek ve yeniden yapılanmak için bir can simidi olabilir. İşte konkordatonun sağladığı bazı avantajlar:
- İcra Takipleri Durdurulur: Konkordato ilan edildiğinde borçlunun mal varlığına yönelik haciz ve icra işlemleri durur.
- Şirket Faaliyetleri Devam Eder: Firma, işlerine ara vermeden üretim ve ticaret yapmaya devam edebilir.
- Alacaklılarla Uzlaşma Sağlanır: Konkordato, borçların daha kolay ödenebilmesi için alacaklılarla yasal zeminde anlaşma imkanı verir.
- Zaman Kazandırır: Şirket, toparlanmak için ek süre elde eder.
Konkordato İlan Etmenin Dezavantajları Nelerdir?
Konkordato her zaman “mucizevi bir çözüm” değildir. Bazı riskler ve olumsuz yanları da vardır:
- İtibar Kaybı: Şirketin konkordato ilan etmesi, piyasada güven kaybına yol açabilir.
- Maliyetli Süreç: Hukuki süreç, bilirkişi ve komiser ücretleri, mahkeme masrafları şirket için ek bir yük getirir.
- Başarısızlık Riski: Konkordato planı kabul edilmeyebilir veya uygulanamaz hale gelebilir.
- Komiser Denetimi: Şirket, konkordato süresince bağımsız komiser tarafından sıkı şekilde denetlenir.
Türkiye’de Konkordato Örnekleri
Son yıllarda Türkiye’de ekonomik dalgalanmalarla birlikte konkordato ilan eden şirket sayısında ciddi artış oldu. Özellikle 2018-2019 döneminde döviz krizinin etkisiyle yüzlerce firma konkordato başvurusunda bulundu. Perakende, inşaat, tekstil gibi sektörlerdeki büyük markaların konkordato ilan etmesi konunun gündemde kalmasına neden oldu.
Bazı örneklerde konkordato başarıyla tamamlandı ve şirket borçlarını yeniden yapılandırarak ayakta kaldı. Ancak bazı firmalar ise konkordato sürecinde yeterli iyileşme sağlayamadığı için iflas etti. Bu durum, konkordatonun sadece iyi yönetildiğinde işe yaradığını gösteriyor.
Konkordato Hakkında Sık Sorulan Sorular (SSS)
Konkordato ilan eden bir firma iflas etmiş sayılır mı?
Hayır. Konkordato, iflas etmek anlamına gelmez. Amaç iflasın önüne geçmektir. Ancak konkordato başarısız olursa iflas gündeme gelebilir.
Konkordato süresince çalışanların hakları ne olur?
Çalışanların maaş ve tazminat hakları konkordato sürecinde korunur. Mahkeme ve komiser, çalışanların alacaklarının ödenip ödenmediğini yakından takip eder.
Alacaklılar konkordato planını reddedebilir mi?
Evet. Eğer alacaklıların gerekli çoğunluğu plana onay vermezse mahkeme konkordatoyu tasdik etmez. Bu durumda şirketin iflas riski artar.