Excel Çözücü (Solver) aracı, simülasyon (benzetim) ile modelleeme çalışmalarında kullanılan ücretsiz bir Excel aracıdır. Excel'in içinde görünür olarak gelmediği için önce aktif duruma getirmek gereklidir, sonrasında ise ücretsiz olarak kullanılabilir.
Eğer Çözücü (Solver) aracını bulamıyorsanız bkz: Excel Çözücü (Solver) Eklentisi Nasıl Yüklenir?
Önceki yazıda paylaştığım Hedef Ara (Goal Seek) aracı ile (Excel'de Hedef Ara (Goal Seek) Aracı Nedir ve Nasıl Kullanılır?) bir değeri başka bir değeri değiştirerek bulabiliyorduk, ama maksimize etmek ya da minimize etmek gibi problemleri çözmek için Solver aracına ihtiyacımız var. Aşağıdaki örnek üzerinden Solver aracının amacını ve kullanımını inceleyelim.
Örnek: İstanbul - Ankara arasında yük taşımacılığı yapan bir kamyonumuz var ve bu kamyonumuz ile mermer ve granit taşımacılığı yapıyoruz.
Amaç Fonksiyonu Katsayıları
1 tur mermer taşıması sonucunda 600 TL
1 tur granit taşıması sonucunda 400 TL
kazanç sağlamaktadır.
Kısıtlar:
1 tur mermer taşımak için 1 şoföre ve 1 taşımacıya
1 tur granit taşımak için 1 şoföre ve 2 taşımacıya
ihtiyaç vardır. Fakat 1 ayda 100 şoför; 120 de taşımacı çalıştırma izni bulunmaktadır.
En çok getiriyi sağlamak için ne kadar granit, ne kadar da mermer taşınmalıdır.
Çözüm:
Solver'a amaç fonksiyonumuzu, karar değişkenlerini (taşıma sayıları) ve kısıtlarımızı yazalım.
Amacımız kazancı maksimum yapmak olduğu için amaç fonksiyonu bu şekilde belirlenmiştir.
Değiştirebildiğimiz değerler, taşıma sayıları olduğu için mermer ve granit taşıma sayıları değiştirilebilir alanlar olarak işaretlenmiştir.
Son olarak kısıtlar da eklenerek çözüm aşağıdaki gibi elde edilmiştir.
Bu çözüme göre mevcut kısıtlar dikkate alınarak 20 kez mermer; 80 kez de granit taşıması yapılacak olursa bu işletme maksimum karı (44000) elde edebilir.